Overeenkomsten kunnen btw-relevante tegenprestaties in natura bevatten!

Overeenkomsten kunnen btw-relevante tegenprestaties in natura bevatten!

Op 10 januari 2019 heeft het Hof van Justitie een arrest gewezen inzake tegenprestaties in natura.

Feiten
In het kader van haar activiteiten verricht A sloopwerkzaamheden voor haar klanten door middel van een sloopovereenkomst (hierna: „sloopovereenkomst”). In dit type overeenkomst verbindt A zich om oude fabrieksgebouwen van haar klant te slopen en om de taken van hoofdaannemer en van voor de bouwdiensten en de bouwdirectie verantwoordelijke aannemer uit te voeren. Volgens de algemene contractvoorwaarden voor bouwwerkzaamheden is A tevens verplicht om het te verwijderen materiaal en het afval juist af te voeren en juist te verwerken. Het materiaal en het afval bestaan deels uit metaalschroot en afval, waarvoor de koper bij de verkoop ervan belasting is verschuldigd. Een deel van deze goederen kan A doorverkopen aan ondernemingen die recyclebaar metaalschroot opkopen. A tracht op voorhand in te schatten om hoeveel van deze goederen het gaat en tegen welke prijs zij die zal kunnen doorverkopen, en houdt daar in het kader van de offerte voor de sloopwerkzaamheden rekening mee wanneer zij haar prijs bepaalt. De geschatte prijs van de goederen wordt in het kader van de sloopovereenkomst echter niet met de klant besproken of in overleg met hem vastgelegd. De klant wordt steeds een totaalprijs voor de sloopwerkzaamheden aangeboden.

Verder koopt A in het kader van haar activiteiten ook oude machines en apparaten van haar klanten, die zij uit hoofde van een overeenkomst inzake koop ter demontage (hierna: „koop-ter-demontageovereenkomst”) dient te slopen of ontmantelen (hierna samen: „demonteren”) en verwijderen uit de bedrijfsruimten of van het bedrijfsterrein van de betrokken klant. Tevens moet zij het daaruit voortkomende afval onder de in de overeenkomst bepaalde voorwaarden afvoeren. Een voorbeeld van dit type overeenkomst is een overeenkomst inzake de koop van bepaalde op een fabrieksterrein gelegen gebouwen. Deze overeenkomst bepaalt dat A de op het terrein gelegen gebouwen en bouwwerken tot aan de grond alsmede de machines, apparaten en het overige meubilair koopt en de door haar gekochte goederen zelf demonteert en verwijdert.

Afhankelijk van de aard van de gekochte goederen brengt het ontmantelen, verwijderen en juist verwerken ervan en het afvoeren van het daaruit voortkomende afval bepaalde kosten mee voor A. A tracht deze kosten op voorhand in te schatten en als prijsverlagende factor in aanmerking te nemen bij de door haar geboden koopprijs. Over deze kosten wordt door de contractpartijen echter niet onderhandeld. Het bedrag wordt ook niet in de overeenkomst vastgelegd. Het is op geen enkel moment de bedoeling dat dit bedrag ter kennis komt van de verkoper.

A heeft bij de belastingdienst een ruling aangevraagd over de berekening van de btw die zij in het kader van de sloopovereenkomst is verschuldigd voor het verrichten van de sloopwerkzaamheden en in het kader van de koop-ter-demontageovereenkomst voor de aankoop van het metaalschroot en ?afval.

De Finse belastingdienst heeft in de eerste plaats verklaard dat A in het kader van een sloopovereenkomst moet worden geacht een sloopdienst aan haar klant te verstrekken en metaalschroot van hem te kopen. De Finse belastingdienst heeft daaruit afgeleid dat A btw moet betalen over de dienst die zij voor haar klant verricht alsook, gelet op de verleggingsregeling, over het metaalschroot dat zij van hem koopt.

Voorts heeft de Finse belastingdienst in die ruling geoordeeld dat, wat de koop-ter-demontageovereenkomst betreft, A wordt geacht een sloopdienst voor haar klant te verrichten en metaalschroot van hem te kopen. Op basis daarvan heeft de Finse belastingdienst geoordeeld dat A niet alleen btw verschuldigd is over de dienst die zij voor haar klant verricht maar ook, gelet op de verleggingsregeling, over het metaalschroot dat zij van hem koopt.

De verwijzende rechter vraagt zich af of de verkrijging van het metaalschroot en het demonteren tegenprestaties in natura zijn voor de sloopdienst en de levering van de goederen.

Hof van Justitie
Het arrest van het Hof van Justitie valt uiteen in de volgende twee delen:

  1. De activiteiten die voortvloeien uit de sloopovereenkomst;
  2. De activiteiten die voortvloeien uit de koop-ter-demontageovereenkomst.

Met betrekking tot de sloopovereenkomst kunnen de volgende activiteiten worden onderkend:

  1. De sloopdiensten;
  2. De levering van het metaalschroot. Hierbij is wel van belang dat A een waarde toekent aan de verkrijging van het metaalschroot, die hij in aanmerking neemt wanneer hij zijn prijs voor de sloopwerkzaamheden bepaalt. Deze levering kan alleen aan btw zijn onderworpen indien hij wordt verricht door een btw-ondernemer.

Met betrekking tot de koop-ter-demontageovereenkomst kunnen de volgende activiteiten worden onderkend:

  1. De levering van het te demonteren goed. Deze levering kan alleen aan btw zijn onderworpen indien hij wordt verricht door een btw-ondernemer.
  2. Demontage? en afvoeringswerkzaamheden. Hierbij is wel van belang dat A een waarde toekent aan de verkrijging van het te demonteren goed, die hij in aanmerking neemt voor de voor het te demonteren goed geboden koopprijs.

Belang voor de praktijk
In de praktijk wordt vaak niet onderkend dat een tegenprestatie deels of volledig in natura kan plaatsvinden. Uit het arrest van het Hof van Justitie blijkt maar weer eens dat tegenprestaties in natura sneller aan de orde kunnen zijn dan vaak wordt gedacht. Zelfs zonder dat partijen afspraken maken in overeenkomsten kan sprake zijn van btw-relevante tegenprestaties in natura.

Publicatiedatum: 03 februari 2019


Deel dit nieuwsbericht