Geen btw-aftrek vereniging bij collectieve belangenbehartiging leden

Volgens een op 8 juli 2015 gepubliceerde uitspraak van Rechtbank Den Haag (hierna: de rechtbank) bestaat er geen recht op aftrek van btw die aan een vereniging in rekening is gebracht ter zake van de kosten voor het voeren van juridische acties, omdat de juridische acties dienen ter behartiging van de collectieve belangen van de leden.

Belang voor de praktijk
Als een vereniging een activiteit verricht waarmee zij collectief de belangen van haar leden behartigt, kan zij de btw over de kosten niet aftrekken als geen verband bestaat tussen de ledencontributies en de verrichte activiteit. Dit volgt reeds uit het Europese VNLTO-arrest.
Onder omstandigheden staan contributies echter wel in rechtstreeks verband met prestaties van verenigingen. Zo heeft het Hof van Justitie in een arrest bepaald dat de contributie van leden van een sportvereniging de tegenprestatie voor de door de vereniging verrichte diensten kunnen vormen. Er is namelijk een rechtstreeks verband tussen de contributie van de leden en de door de vereniging verrichte prestaties, aangezien de prestaties van de vereniging bestaan in de permanente terbeschikkingstelling van het sportcomplex en de daarbij behorende faciliteiten. Dat sommige leden deze voorzieningen niet of niet regelmatig gebruiken doet daar niet aan af. Zij zijn toch verplicht de contributie te betalen.
Diensten verricht door sportverenigingen aan hun leden zijn vrijgesteld van btw. De inkoop-btw toerekenbaar aan deze diensten is niet aftrekbaar. Zoals wij u eerder hebben bericht, wordt deze vrijstelling op termijn verruimd.

Feiten
Een vereniging heeft ten doel het behartigen van belangen van effectenbezitters en het bevorderen van effectenbezit. In dat kader voert de vereniging collectieve juridische acties tegen bedrijven die volgens haar schade hebben toegebracht aan de belangen van beleggers. Wanneer een juridische actie uitmondt in een schikking met het desbetreffende bedrijf, ontvangen de beleggers (door tussenkomst van de vereniging) een compensatie van dat bedrijf.

Oordeel rechtbank
Met betrekking tot de btw op de kosten die zijn gemaakt in het kader van het voeren van juridische acties overweegt de rechtbank dat de juridische acties door de vereniging uit eigen beweging worden ingezet, de juridische acties dienen ter behartiging van de collectieve belangen van de leden (en in sommige gevallen ook niet-leden) en dat de vereniging voor de juridische acties geen aparte vergoeding van haar leden/beleggers niet-leden ontvangt. Naar het oordeel van de rechtbank is het uitvoeren van de juridische acties door de vereniging uitsluitend een vorm van gratis collectieve belangenbehartiging. Naar het oordeel van de rechtbank zijn de kosten die betrekking hebben op de juridische acties geen kosten die de vereniging maakt voor belaste handelingen.
Omdat de kosten van de juridische acties noch directe, noch algemene kosten zijn, komt de btw die op deze kosten drukt, niet voor aftrek in aanmerking. Volgens de rechtbank heeft de inspecteur terecht de inkoop-btw niet in aftrek toegelaten. 

Publicatiedatum: 14 juli 2015