Geen btw-vrijstelling bij vervoer van menselijke organen door een zelfstandige derde

Op 2 juli heeft het Hof van Justitie (hierna: HvJ) een arrest gewezen in de procedure Belgische Staat tegen Nathalie De Fruytier (hierna: De Fruytier). Het HvJ heeft geoordeeld dat de btw-vrijstelling niet van toepassing is op het vervoer van menselijke organen en bij mensen afgenomen monsters voor medische analyse dan wel medische of therapeutische verzorging, dat ten behoeve van ziekenhuizen en laboratoria wordt uitgevoerd door een zelfstandige derde.

Feiten                                                                                                              
De Fruytier vervoert als zelfstandige menselijke organen en bij mensen afgenomen monsters voor verschillende ziekenhuizen en laboratoria. Zij verricht deze activiteit onder het toezicht en de verantwoordelijkheid van een arts. Volgens de Belgische belastingdienst is de activiteit van De Fruytier belast met btw. De Fruytier is daarentegen van mening dat voor haar activiteit een btw-vrijstelling geldt.

Oordeel HvJ
Het HvJ oordeelt dat de btw-vrijstelling van medische diensten niet van toepassing is op de door De Fruytier verrichte diensten. Volgens het HvJ is de btw-vrijstelling niet van toepassing op het vervoer van menselijke organen en bij mensen afgenomen monsters voor medische analyse of medische of therapeutische verzorging, dat ten behoeve van ziekenhuizen en laboratoria wordt uitgevoerd door een zelfstandige derde wiens diensten in aanmerking komen voor vergoeding door de sociale zekerheid.

Het vervoer van menselijke organen en bij mensen afgenomen monsters voor verschillende ziekenhuizen en laboratoria is volgens het HvJ duidelijk geen medische verzorging of gezondheidskundige verzorging, aangezien een dergelijke activiteit niet tot de medische diensten behoort die rechtstreeks tot doel hebben de diagnose, de behandeling of de genezing van ziekten of gezondheidsproblemen en evenmin de bescherming, het behoud of het herstel van de gezondheid. Ook kan een dergelijke activiteit niet worden vrijgesteld van btw als een handeling die nauw samenhangt met medische handelingen, omdat de zelfstandige derde niet kan worden aangemerkt als een publiekrechtelijk lichaam en evenmin als een ziekenhuis, een centrum voor medische verzorging, een centrum voor diagnose of een andere naar behoren erkende inrichting van dezelfde aard, waarvan de activiteiten worden verricht onder sociale voorwaarden die vergelijkbaar zijn met die welke gelden voor publiekrechtelijke lichamen.

Belang voor de praktijk
Een zelfstandige derde die voor ziekenhuizen en laboratoria het vervoer verzorgt van menselijke organen en bij mensen afgenomen monsters voor medische analyse of medische of therapeutische verzorging, moet er rekening mee houden dat deze prestatie btw-belast is. 

Publicatiedatum: 10 juli 2015