Gemeente handelt met betrekking tot de exploitatie van begraafplaatsen niet als overheid

Gemeente handelt met betrekking tot de exploitatie van begraafplaatsen niet als overheid

Op 19 juni 2020 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen over de vraag of een gemeente met betrekking tot de exploitatie van begraafplaatsen handelt als overheid.

Feiten

Een gemeente verricht werkzaamheden met betrekking tot de aanleg, het onderhoud, de uitbreiding en de inrichting van twee gemeentelijke begraafplaatsen. Ook geeft zij tegen vergoeding grafrechten uit voor deze begraafplaatsen. In geschil is of de gemeente terecht een bijdrage uit het BTW-compensatiefonds heeft ontvangen ter compensatie van de omzetbelasting die in 2007 aan haar in rekening is gebracht met betrekking tot beide begraafplaatsen.

Hoge Raad

Naar het oordeel van de Hoge Raad handelt de gemeente met betrekking tot de exploitatie van de begraafplaatsen niet als overheid. Ondanks dat de gemeente uitvoering geeft aan de haar op grond van de Wet op de lijkbezorging (hierna: Wlb) opgedragen verplichting om een gemeentelijke begraafplaats te hebben, maakt zij bij het uitgeven van grafrechten tegen vergoeding géén gebruik van overheidsbevoegdheden. De wetgeving biedt daar namelijk geen steun voor:

  • De Wet op de lijkbezorging (hierna: de Wlb) voorziet erin dat kerkgenootschappen, privaatrechtelijke rechtspersonen of natuurlijke personen op bijzondere begraafplaatsen grafrechten kunnen verlenen zoals een gemeente dat op een gemeentelijke begraafplaats doet. De Wlb biedt geen steun voor de opvatting dat gemeenten voor het uitgeven van grafrechten op een gemeentelijke begraafplaats overheidsbevoegdheden nodig hebben.
  • De Wlb maakt geen onderscheid in de voorwaarden waaronder derden van een gemeente of van een kerkgenootschap, privaatrechtelijke rechtspersoon of een natuurlijke persoon grafrechten tegen vergoeding kunnen verwerven en daarvan gebruik kunnen maken. Kerkgenootschappen, privaatrechtelijke rechtspersonen of natuurlijke personen kunnen op bijzondere begraafplaatsen dezelfde prestaties verrichten als gemeenten op gemeentelijke begraafplaatsen.
  • Dat de gemeente de prijsvorming van de grafrechten en het in rekening brengen en innen ervan uitvoert op de wijze zoals vastgelegd in de Gemeentewet maakt dit niet anders. De op grond van de Gemeentewet gebruikte bevoegdheden voor het vaststellen van de vergoedingen voor de grafrechten zijn voor de btw niet te beschouwen als overheidsbevoegdheden die worden gebruikt voor de uitgifte van grafrechten en maken niet dat die prestaties daarom worden verricht als overheid.

De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van Gerechtshof Den Haag en verwijst de zaak naar Gerechtshof Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing. Gerechtshof Amsterdam moet beoordelen of de begraafplaatsen mede worden gebruikt voor niet-economische activiteiten.

Publicatiedatum: 19 juni 2020


Deel dit nieuwsbericht