Is de schadevergoeding wegens het moeten intrekken van de vakantie vanwege coronavirus (on)belast?

We lezen dat in de zorgsector reeds toegestane vakantiedagen worden ingetrokken en eerder vastgestelde dienstroosters worden gewijzigd, omdat iedereen hard nodig is vanwege het coronavirus. In andere sectoren is daarentegen geen of nauwelijks werk en worden werknemers verzocht om vakantiedagen op te nemen. Daarnaast zijn er werknemers die hun eerder geplande vakantiedagen intrekken, omdat er niet gereisd mag worden. Kan dit zomaar? Hoe luiden de regels?

Verplicht vakantie opnemen vanwege corona mag niet
Een werkgever mag een werknemer niet verplichten tot het opnemen van vakantiedagen of -uren als er door het coronavirus minder werk is. Vakantie kan alleen in overleg worden opgenomen. Ook in situaties dat er geen of nauwelijks werk is, moet de werkgever het salaris van zijn werknemer doorbetalen. Afhankelijk van wat in de arbeidsovereenkomst of cao is bepaald, kunnen er wel min-uren ontstaan die, voor zover redelijk, op een later moment moeten worden ingehaald.

Verplicht ADV opnemen vanwege corona kan wel
Een werknemer kan daarentegen wel verplicht worden om ADV-dagen of -uren op te nemen als er door het coronavirus minder werk is. Op ADV-uren is immers de wetgeving ten aanzien van vakantiedagen niet van toepassing. Het is daarom belangrijk om na te gaan wat in de arbeidsovereenkomst of cao is bepaald over ADV-uren.

Instemming werkgever verlofaanvraag
De werkgever moet in principe instemmen met de verlofaanvraag van de werknemer. Hij mag alleen bezwaar maken als de vakantie grote problemen oplevert voor het bedrijf (‘zwaarwegende bedrijfsbelangen’). De werknemer moet ieder jaar het wettelijk aantal vakantiedagen kunnen opnemen. De werkgever mag daar geen bezwaar tegen maken. Ook niet met een beroep op ‘zwaarwegende bedrijfsbelangen’.

Werknemer wil aanvraag intrekken
Als vakantiedagen zijn vastgesteld, moet een werknemer deze in principe opnemen. Mocht de werknemer de vakantie willen intrekken, dan moet de werkgever hiermee instemmen, tenzij er zwaarwegende omstandigheden zijn om hier niet aan mee te werken. Het ontbreken van werk vanwege het coronavirus lijkt een zwaarwegende omstandigheid voor de werkgever.

Werkgever wil aanvraag intrekken
Wanneer de werkgever een vakantieaanvraag heeft goedgekeurd, dan staat deze vast. De vakantieaanvraag kan dan alleen in uitzonderlijke situaties, bij een zwaarwegend bedrijfsbelang, worden ingetrokken. Daarbij geldt dat de werkgever met de werknemer moet overleggen. Bovendien is de werkgever dan verplicht de schade van de werknemer te vergoeden, zoals de reeds geboekte vakantie.

Schadevergoeding van annuleren vakantie (on)belast?

De vraag die nu in de praktijk opkomt, is of de schadevergoeding van de werkgever kwalificeert als loon en zo ja, of deze dan vrijgesteld is van loonheffing?

Wanneer het recht op een schadevergoeding is vastgelegd in een cao, zoals in de cao voor ziekenhuizen en die voor universitair medische centra, dan lijkt er op basis van de heersende leer uit de jurisprudentie sprake te zijn van een vergoeding die ‘zo zeer’ zijn grond vindt in de dienstbetrekking dat zij als ‘loon’ moet worden aangemerkt. Alsdan zou over de vergoeding loonheffing verschuldigd zijn, tenzij er een vrijstelling van toepassing is.

Een vrijstelling die mogelijk van toepassing is, is die van artikel 11, eerste lid, onderdeel k Wet LB. Volgens deze bepaling behoort niet tot het loon uitkeringen en verstrekkingen tot vergoeding van door de werknemer in verband met zijn dienstbetrekking geleden schade aan of verlies van persoonlijke zaken; De vraag is of hier sprake is van ‘schade aan persoonlijke zaken’? Uit de jurisprudentie volgt dat het moet gaan om fysieke schade aan of fysiek verlies van persoonlijke zaken. Denk aan de situatie waarin een cliënt van een zorginstelling schade toebrengt aan de kleding van een werknemer. Het is twijfelachtig of annuleringskosten onder deze vrijstelling zijn te scharen. Mocht dat niet het geval zijn, dan zou de werkgever de schadevergoeding kunnen aanwijzen als eindheffingsloon in de zin van de werkkostenregeling. De vergoeding valt dan in de vrije ruimte. Dit kan dus wel tot een 80%-eindheffing leiden.

We weten dat de Belastingdienst zich momenteel beraadt over de fiscale kwalificatie van deze vergoeding. Hopelijk komt de Belastingdienst met een oplossing. Misschien moet die oplossing gezocht worden in een wetswijziging d.w.z. een verruiming van artikel 11, eerste lid, onderdeel k Wet LB dan wel wel een gerichte vrijstelling binnen de werkkostenregeling. Of toch de herintreding van de vrijstelling voor vergoedingen en verstrekkingen die naar algemene maatschappelijke opvattingen niet als beloningsvoordeel worden gezien. We wachten af waarmee de overheid komt. Zodra er meer bekend is, zullen we u berichten.

Publicatiedatum: 24 maart 2020