Letselschadevergoeding geen belast loon, tenzij…

Behoren vergoedingen voor immateriële schade en verlies aan arbeidskracht, die een werkgever betaalt op grond van diens aansprakelijkheid voor een aan zijn werknemer overkomen ongeval, tot het loon?

Eerder hebben wij bericht over een uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden inzake de fiscale kwalificatie van de letselschadevergoeding die een vrijwillige brandweerman had ontvangen. Het hof kwalificeert deze vergoeding als belast loon, omdat het recht op vergoeding van de geleden schade ontleend was aan een rechtspositionele regeling. Het hof verwees daarbij naar het zogenoemde ‘Smeerkuilarrest’ van de Hoge Raad van 29 juni 1983.  

Belanghebbende is tegen de hofuitspraak in cassatie gegaan. Op 25 maart 2022 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de letselschadevergoeding aan de brandweerman geen loon is. Het hof heeft volgens de Hoge Raad het Smeerkuilarrest onjuist uitgelegd.

Waar gaat het geschil over?

Een werknemer is in dienstbetrekking bij een Veiligheidsregio, die hem als vrijwilliger heeft aangesteld bij de brandweer. In die hoedanigheid raakt de werknemer betrokken bij een ongeval, waar hij blijvend letsel en een blijvende bewegingsbeperking aan overhoudt. Op grond van de cao heeft de Veiligheidsregio een ongevallenverzekering afgesloten voor degenen die als vrijwilliger bij de brandweer werkzaam zijn. De verzekering kent een letselschadevergoeding van € 32.275 toe, die de Veiligheidsregio vervolgens onder inhouding van € 13.270,81 aan loonheffing aan de werknemer uitkeert. De vraag is of de letselschadevergoeding voor de toepassing van artikel 10 van de Wet op de loonbelasting 1964 tot het loon kan worden gerekend en de loonheffing terecht is ingehouden?

In zijn eerdere Smeerkuilarrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat bijzondere omstandigheden, zoals bepaalde afspraken in de arbeidsovereenkomst, ertoe kunnen leiden dat vergoedingen voor immateriële schade en verlies aan arbeidskracht als loon worden aangemerkt. De woorden ‘zoals bepaalde afspraken in de arbeidsovereenkomst’, zo legt de Hoge Raad nu uit, betekenen dat vergoedingen van immateriële schade en verlies aan arbeidskracht als loon moeten worden aangemerkt als de werkgever aan zijn erkenning van aansprakelijkheid een hogere vergoeding verbindt dan rechtstreeks uit die aansprakelijkheid voortvloeit. Wanneer de werkgever niet zo’n hogere vergoeding aan die erkenning verbindt, brengt de vastlegging in de arbeidsovereenkomst geen verandering in de rechten die de werknemer als gevolg van het ongeval heeft. Dan is er ook geen reden om over de belastbaarheid van de vergoeding anders te oordelen dan in het geval van de werknemer ten aanzien van wie in de arbeidsovereenkomst niets is geregeld omtrent een vergoeding als hiervoor bedoeld.

De nadere duiding van de in het Smeerkuilarrest genoemde uitzondering, dat de letselschadevergoeding toch als loon wordt aangemerkt, brengt meer duidelijkheid. We weten nu dat een arbeidsrechtelijke aanspraak op een vergoeding van letselschade niet zonder meer tot de kwalificatie belast loon leidt. Tegelijkertijd zorgt het arrest van de Hoge Raad ook voor onduidelijkheid. Werkgevers moeten immers voortaan eerst vaststellen of de werknemer ook zonder de arbeidsrechtelijke aanspraak recht had op een vergoeding voor immateriële schade en/of verlies aan arbeidskracht en zo ja, tot welk bedrag. Voor zover de arbeidsrechtelijke aanspraak hoger is dan de reguliere letselschadevergoeding is sprake van belast loon.

Met de stelling die in cassatie naar voren is gebracht, dat vergoedingen voor immateriële schade en verlies aan arbeidskracht niet tot het belastbare loon mogen worden gerekend als zij zijn toegekend door werkgevers die werkzaamheden doen verrichten met het oog op hun publieke taak, is de Hoge Raad het niet eens.

De Hoge Raad heeft het geding verwezen naar Gerechtshof ’s-Hertogenbosch ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest.

Heeft u vragen of een schadevergoeding kwalificeert als belast loon? Neem dan gerust contact met ons op. U kunt hiertoe contact opnemen met Antoine Roes via 06-30 17 17 93 of antoine@zekerfiscaal.nl 

Publicatiedatum: 31 maart 2022