Overdracht machines en installaties is geen overgang van algemeenheid van goederen

Op 28 september 2018 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen waaruit volgt dat de overdracht van machines en installaties geen overgang van een algemeenheid van goederen (onderneming) is.

Feiten
Belanghebbende, een besloten vennootschap (hierna: de bv), heeft over het tweede kwartaal van 2013 verzocht om teruggaaf van btw. In het teruggevraagde btw-bedrag is onder meer een bedrag begrepen dat aan de bv in rekening was gebracht door een coöperatie voor de levering van machines en installaties.

Als telersvereniging kon de coöperatie in aanmerking komen voor bepaalde Europese subsidies ter ondersteuning van de productie van groenten en fruit. Met het oog op het verkrijgen van die subsidies heeft de coöperatie in 2012 machines en installaties aangekocht en deze tegen vergoeding aan haar leden ter beschikking gesteld voor de duur van vijf jaar. Met de leden aan wie de coöperatie machines en installaties ter beschikking heeft gesteld, heeft zij onder meer zogenoemde raamovereenkomsten en GMO Projectovereenkomsten gesloten.

Op een gegeven moment heeft de coöperatie de machines en installaties verkocht aan onder andere de bv. De machines en installaties die de coöperatie aan de bv heeft verkocht (hierna: de machines), werden voorheen door de coöperatie tegen vergoeding ter beschikking gesteld aan vier individuele leden (hierna: de telers). De bv heeft met ieder van de telers een overeenkomst gesloten van “geldlening/akte van verpanding/ huurovereenkomst/koopoptie/terugkoopverplichting” voor de duur van één jaar. Deze overeenkomst wordt in beginsel jaarlijks verlengd.

De inspecteur is van mening dat de overdracht van de machines door de coöperatie de overgang van een gedeelte van een algemeenheid van goederen vormt en dat de coöperatie daarom ten onrechte btw aan de bv in rekening heeft gebracht. Hij heeft het door de bv ingediende verzoek om teruggaaf dan ook in zoverre afgewezen.

Hoge Raad
De Hoge Raad brengt eerst de jurisprudentie met betrekking tot de overgang van een algemeenheid van goederen in herinnering. Op basis daarvan overweegt hij dat de enkele overdracht van machines en installaties als zodanig geen overdracht van een algemeenheid van goederen vormt. Het gerechtshof had moeten beoordelen of de overdracht van de machines de conclusie rechtvaardigt dat de coöperatie een gedeelte van een algemeenheid van goederen heeft overgedragen waarvan de bv voornemens was om deze voort te zetten. Door te volstaan met het oordeel dat de machines zowel bij de coöperatie als bij de bv zijn verhuurd aan de telers, getuigt het oordeel van het gerechtshof van een onjuiste rechtsopvatting. Het gerechtshof heeft bij zijn beoordeling immers niet tot uitgangspunt genomen dat de aard van de door de coöperatie uitgeoefende verhuur aan de telers ongewijzigd moet zijn gebleven. Met andere woorden, het gerechtshof had moeten beoordelen of niet alleen de machines maar ook de met de telers gesloten overeenkomsten naar de bv zijn overgegaan.

De Hoge Raad concludeert op basis van hetgeen de rechtbank heeft vastgesteld en de inspecteur in hoger beroep niet heeft betwist, dat de overdracht van de machines geen overgang van een algemeenheid van goederen is. De coöperatie heeft terecht omzetbelasting aan de bv in rekening gebracht en de bv heeft, gelet op het gebruik van de machines, recht op aftrek van de aan haar door de coöperatie in rekening gebrachte btw.

Belang voor de praktijk
Per situatie moet worden beoordeeld of sprake is van de overgang van een algemeenheid van goederen. Daarbij is het tevens van belang om vast te stellen of u of uw klant degene is die goederen en/of diensten overdraagt of de verkrijger ervan bent c.q. is. Al naar gelang uw positie of die van uw klant kunt u er in twijfelgevallen belang bij hebben dat wel of juist geen btw in rekening wordt gebracht. Tevens kan het voor de verkrijger van een algemeenheid van goederen van belang zijn om btw-risico’s met de overdrager uit te sluiten. Mocht u meer hierover willen weten, neemt u dan gerust contact met ons op.

Publicatiedatum: 30 september 2018