Strafrechtelijke en fiscale sanctie voor niet betalen btw toegestaan indien opgelegd aan verschillende (rechts)personen

Op 5 april 2017 heeft het Hof van Justitie (hierna: HvJ) een arrest gewezen waaruit volgt dat een nationale wettelijke regeling die voorziet in een strafrechtelijke sanctie voor het niet betalen van btw, nadat voor dezelfde feiten al een fiscale sanctie is opgelegd, niet in strijd is met het EU-recht als deze sancties betrekking hebben op verschillende (rechts)personen. In de onderhavige zaak is de fiscale sanctie opgelegd aan een rechtspersoon en heeft de strafzaak betrekking op een natuurlijk persoon.

Feiten
Massimo Orsi (hierna: Orsi) was de wettelijke vertegenwoordiger van Servizi Ambiente e Commercio Srl en Luciano Baldetti (hierna: Baldetti) was de wettelijke vertegenwoordiger van Evoluzione Maglia Srl. Orsi en Baldetti worden voor de rechter in eerste aanleg strafrechtelijk vervolgd, omdat zij als wettelijke vertegenwoordigers van die vennootschappen de btw niet binnen de wettelijke termijn zouden hebben betaald. Het bedrag van de onbetaald gebleven btw zou in beide gevallen meer dan een miljoen euro bedragen. Voorafgaand aan de inleiding van die strafzaken, werd voor de btw-bedragen door de Italiaanse belastingdienst een aanslag opgelegd aan de vennootschappenen daarnaast een boete van 30% van het verschuldigde btw-bedrag.
De strafrechter heeft de behandeling van de strafzaken geschorst en een prejudiciële vraag gesteld aan het HvJ. Hij wenst te vernemen of de nationale regeling die het mogelijk maakt strafrechtelijke vervolging in te stellen wegens het niet betalen van btw, nadat voor dezelfde feiten al een definitieve fiscale sanctie (boete) werd opgelegd aan de vennootschappen, in strijd is met het EU-recht.

Oordeel HvJ
Naar het oordeel van het HvJ is de Italiaanse nationale regeling die het mogelijk maakt strafrechtelijke vervolging in te stellen wegens het niet betalen van btw, nadat voor dezelfde feiten een definitieve fiscale sanctie is opgelegd, niet in strijd met het EU-recht. Volgens het HvJ lijkt namelijk niet voldaan aan de toepassingsvoorwaarde van het ne-bis-in-idembeginsel: dezelfde persoon mag niet twee keer worden berecht of gestraft voor hetzelfde strafbare feit. De fiscale boete en de strafrechtelijke vervolging hebben immers betrekking op verschillende (rechts)personen. De fiscale sancties zijn opgelegd aan de twee vennootschappen, terwijl de strafzaken betrekking hebben op de natuurlijke personen Orsi en Baldetti. Dit dient de verwijzende rechter evenwel na te gaan, aldus het HvJ.

Publicatiedatum: 04 mei 2017