Tegen besluit toekenning nieuw btw-nummer fiscale eenheid geen bezwaar of beroep mogelijk; fiscale eenheid kan niet zomaar door inspecteur worden beëindigd

Op 1 mei 2017 is een uitspraak van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch (hierna: gerechtshof) gepubliceerd waaruit volgt dat de beschikking van de inspecteur om de oude fiscale eenheid te ontbinden en partijen op te nemen in een nieuwe fiscale eenheid, alsmede het verstrekken van een btw-nummer aan de fiscale eenheid moet worden vernietigd. Er was namelijk geen aanleiding om de fiscale eenheid te verbreken. Verder oordeelde het gerechtshof dat tegen het besluit tot het verstrekken van een btw-nummer aan een fiscale eenheid geen bezwaar of beroep open staat. Uitsluitend de burgerlijke rechter is bevoegd hierover een beslissing te nemen.

Feiten
X B.V. (hierna: X) is opgericht in 1988. Zij bezit alle aandelen in D B.V. (hierna: D), opgericht in 1990. Op 18 november 1990 is verzocht om beide vennootschappen aan te merken als een fiscale eenheid voor de btw. Naar aanleiding van dit verzoek heeft de inspecteur op 5 februari 1991 een beschikking fiscale eenheid afgegeven. In de administratie van de Belastingdienst is opgenomen dat het in de beschikking genoemde btw-nummer aan X is toegekend en dat de fiscale eenheid geen btw-nummer heeft. Onder de naam van X en met het btw-nummer, zoals opgenomen in de beschikking, heeft de fiscale eenheid aangifte gedaan. 
Na een interne controle bij de Belastingdienst heeft de inspecteur geconstateerd dat de fiscale eenheid geen btw-nummer heeft. Bij brief van 12 december 2013 heeft de inspecteur X (onder meer) medegedeeld dat hij een nieuw btw-nummer aan X zal toekennen. Bij beschikking van 23 december 2013 heeft de inspecteur per 1 april 2014 de oude fiscale eenheid ontbonden en een nieuwe fiscale eenheid met een ander btw-nummer opgenomen.

Oordeel gerechtshof
Tussen partijen is niet in geschil dat de fiscale eenheid vóór, op en na 23 december 2013 voldeed aan de voorwaarden voor de fiscale eenheid.

Naar het oordeel van het gerechtshof moet de beschikking van 23 december 2013 worden vernietigd. De actie van de inspecteur om de fiscale eenheid te ontbinden en X en D op te nemen in een nieuwe fiscale eenheid is namelijk niet voldoende om een verbreking van de fiscale eenheid te bewerkstelligen. Bovendien bestond geen aanleiding voor een gedeeltelijke herroeping van de beschikking.

Verder merkt het gerechtshof op dat de beschikking een tweeledig besluit is. In de beschikking tot ontbinden en instellen van de fiscale eenheid ligt immers ook besloten het voornemen om aan de fiscale eenheid een nieuw btw-nummer toe te kennen. Tegen het besluit tot het verstrekken van een btw-nummer aan de fiscale eenheid kan geen bezwaar of beroep worden ingesteld. De inspecteur heeft het bezwaar van X tegen het toekennen van het btw-nummer aan de fiscale eenheid derhalve ten onrechte afgewezen. De inspecteur had X ten aanzien van dit onderdeel van het bezwaar niet-ontvankelijk moeten verklaren.
Daarnaast oordeelt het gerechtshof dat de belastingrechter niet bevoegd is om een beslissing te nemen over het besluit een btw-nummer te verstrekken aan de fiscale eenheid. Daartoe is de burgerlijke rechter bevoegd. Het gerechtshof verklaart de rechtbank dan ook alsnog onbevoegd om kennis te nemen van dit onderdeel van het geschil en bepaalt dat uitsluitend een vordering kan worden ingesteld bij de burgerlijke rechter.

Publicatiedatum: 26 mei 2017