Verruimde toepassing koepelvrijstelling wordt beëindigd; belangrijke gevolgen voor ambtelijke fusieorganisaties van gemeenten!

Via de brief met dagtekening 15 september 2017 heeft de staatssecretaris van Financiën de voorzitter van de Tweede Kamer geïnformeerd over het beëindigen van de toepassing van de koepelvrijstelling.

De koepelvrijstelling geldt alleen voor diensten van een samenwerkingsverband (koepel) aan haar leden die direct nodig zijn voor de uitoefening van prestaties van die leden, die deze leden btw-vrijgesteld of als niet-ondernemer verrichten. Verder is vereist dat de koepel alleen de gemaakte kosten naar rato van het aandeel van de leden in de diensten doorbelast. Toepassing van de koepelvrijstelling mag niet leiden tot concurrentieverstoring tegenover derden. Om die reden zijn bepaalde diensten van de koepelvrijstelling uitgezonderd, zoals het verzorgen van de financiële administratie.

Door een ruimere opvatting van de Europese Commissie geldt de koepelvrijstelling voor diensten van een fusieorganisatie gemeenten (zware GR), als de dienst van de fusieorganisatie hoofdzakelijk (voor 70% of meer) wordt gebruikt door de deelnemende gemeenten voor niet ondernemersactiviteiten (waaronder niet met btw belaste overheidsactiviteiten) of vrijgestelde activiteiten. Deze ruimere toepassing van de koepelvrijstelling is volgens de staatssecretaris in strijd is met de btw-richtlijn, gelet op Europese jurisprudentie.

Naar onze mening biedt deze Europese jurisprudentie de mogelijkheid om een dienst te splitsen in een deel dat wordt gebruikt voor de btw-vrijgestelde/niet-ondernemersactiviteiten (koepelvrijstelling van toepassing) en een deel dat wordt gebruikt voor de btw-belaste activiteiten (koepelvrijstelling niet van toepassing). De staatssecretaris heeft in zijn brief echter aangegeven dat hij onze mening niet deelt. Dit betekent dat de koepelvrijstelling niet kan worden toegepast als het deelnemende lid de (niet-splitsbare) dienst van het samenwerkingsverband ook gebruikt voor zijn btw-belaste activiteiten.

Om betrokken partijen de gelegenheid te geven hun administratie en contracten aan te passen, hanteert de staatssecretaris een overgangsregeling en wordt de verruimde toepassing van de koepelvrijstelling beëindigd per 1 januari 2018.

Publicatiedatum: 18 september 2017