Wettelijke verplichting tot verlening van korting aan particuliere zorgverzekeraar leidt tot minder verschuldigde btw

Op 20 december 2017 heeft het Hof van Justitie (hierna: HvJ) arrest gewezen in een zaak over de bepaling van de maatstaf van heffing voor de btw bij het verlenen van korting op grond van een nationale wettelijke bepaling. Het HvJ oordeelt dat de korting die een farmaceut op grond van de Duitse nationale wet toekent aan een particuliere zorgverzekeraar, leidt tot een verlaging van de maatstaf van heffing.

Feiten
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG (hierna: Boehringer) is een fabrikant van farmaceutische producten (hierna: de geneesmiddelen) die via groothandelaars worden bezorgd aan apotheken.
In het kader van de Duitse wettelijke (publieke) zorgverzekering leveren de apotheken de geneesmiddelen feitelijk aan patiënten die zijn verzekerd bij een ziekenfonds. De geneesmiddelen worden juridisch aan de ziekenfondsen geleverd en door hen juridisch aan hun verzekerden ter beschikking gesteld. De apotheken verlenen de ziekenfondsen korting op de prijs van de geneesmiddelen. Boehringer moet als farmaceut de apotheken (of de eventueel ingeschakelde groothandelaren) compenseren voor deze korting. Voor de btw wordt de korting door de Duitse belastingdienst beschouwd als een vermindering van de tegenprestatie.

Apotheken leveren ook feitelijk en juridisch geneesmiddelen aan particulier zorgverzekerden. De particuliere zorgverzekeraar koopt niet zelf de geneesmiddelen, maar vergoedt slechts de door zijn verzekerden gemaakte kosten wanneer zij daarom verzoeken. In dit geval is Boehringer op grond van de Duitse wet verplicht de particuliere zorgverzekeraar korting te geven op de geneesmiddelenprijs. De Duitse belastingdienst erkent deze korting voor de btw niet als een vermindering van de tegenprestatie.

In de btw-aangifte heeft Boehringer het bedrag waarover btw is verschuldigd met betrekking tot de geneesmiddelen die zijn afgenomen door de particuliere zorgverzekerden gecorrigeerd door de kortingen die zij moet verlenen, in mindering te brengen. De Duitse belastingdienst is het daar niet mee eens.

Oordeel HvJ
Naar het oordeel van het HvJ leidt in de onderhavige situatie de korting die Boehringer op grond van de Duitse nationale wet toekent aan een particuliere zorgverzekeraar tot een lagere maatstaf van heffing.
Dit brengt met zich dat Boehringer btw dient te betalen over de verkoopprijs van de geneesmiddelen aan de apotheken, minus de korting die is toegekend aan de particuliere zorgverzekeraars wanneer zij hun verzekerden de kosten voor aankoop van de geneesmiddelen vergoeden.

Belang voor de praktijk
Het is de vraag wat de reikwijdte van dit arrest is voor de Nederlandse praktijk. Hoe zwaar weegt bijvoorbeeld de overweging van het HvJ dat de in deze zaak aan de orde zijnde korting in de Duitse wet is vastgelegd en een farmaceut deze verplicht is toe te kennen. Volgens onze informatie bestaat in Nederland namelijk geen wettelijke verplichting om kortingen te verstrekken. Mogelijk heeft het arrest ook gevolgen voor andere situaties waarin een btw-ondernemer korting verleent aan iemand anders dan degene aan wie een btw-belaste prestatie is verleend. Als dat inderdaad het geval is, is die btw-ondernemer minder btw verschuldigd. Indien u denkt dat een dergelijke situatie zich bij u kan voordoen, neem dan gerust contact met ons op zodat wij gezamenlijk kunnen inventariseren wat de btw-mogelijkheden zijn.

Publicatiedatum: 26 januari 2018